Θα ξεκινήσω φίλε, με μια απόδραση από τον Ευαγγελισμό. Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε και οι μνήμες δεν είναι τόσο καθαρές. Θα προσπαθήσω όμως να είμαι όσο γίνεται ακριβής. Στο νοσοκομείο και συγκεκριμένα στην ψυχιατρική κλινική, πήγα με το συνηθισμένο τρόπο. Οι γονείς σε συνεργασία με την αστυνομία και τον εισαγγελέα έκαναν εισαγγελική εντολή και με την αστυνομία με πήγαν στο νοσοκομείο. Η ψυχιατρική κλινική από όσο θυμάμαι βρίσκεται στον ένατο όροφο. Μάλλον για να μην είναι εύκολη η κίνηση και οι αποδράσεις των ψυχασθενών. Ίσως και να μην ήθελαν οι άλλες κλινικές να έχουν σχέση με αυτό το χώρο. Οι έγκλειστοι στην ψυχιατρική κλινική έχουν δικαίωμα όταν έχουν άδεια από το γιατρό να πηγαίνουν σε περιορισμένες ώρες στο κυλικείο που βρίσκεται στο ισόγειο. Η κατάσταση στην κλινική είναι άσχημη τόσο, ώστε να μην ήθελες να βρίσκεσαι εκεί. Η κάθε μέρα περνάει με κάποιες συγκεκριμένες ρουτίνες. Πριν όμως πω λεπτομέρειες, θα σου αναφέρω, επειδή μάλλον δεν ξέρεις, κάποιους κανόνες που ισχύουν στον χώρο. Η υπακοή στους γιατρούς και η τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής είναι τελείως υποχρεωτική. Αν δεν υπακούσεις, θα έρθουν κάποιοι νοσοκόμοι για να σου κάνουν ενέσεις και ενδεχομένως θα έχεις και άλλες συνέπειες. Πάντα θα είσαι στην ώρα σου τρεις φορές τη μέρα για να πάρεις τα χάπια έχοντας μαζί σου το ποτηράκι σου με το νερό. Για άλλα πράγματα όπως το φαγητό και θέματα του δωματίου σου οι υπεύθυνοι είναι κάπως ελαστικοί. Στα φάρμακα όμως μπορείς να κάνεις λίγα πράγματα. Μπορείς να αναφέρεις τις συνέπειές τους στο γιατρό ή στους νοσοκόμους και να ζητήσεις αν θέλουν κάποιες αλλαγές. Δικούς σου ανθρώπους μπορείς να βλέπεις, εκτός σοβαρών εξαιρέσεων, μόνο τις ώρες του επισκεπτηρίου.
Θα προσπαθήσω τώρα να δω ξανά τις μέρες της παραμονής μου. Φυλακισμένος κάπου χωρίς να θέλω, θα θυμηθώ πάλι τη ρουτίνα. Ξυπνάς πολλές φορές χωρίς να θες και σου θυμίζουν ότι είναι η ώρα του πρωινού. Δεν ασχολούνται όμως σοβαρά. Μέχρι το μεσημέρι έχεις ώρες για κάποιες δικές σου ασχολίες, ή στο δωμάτιό σου ή στο σαλόνι. Να παίξεις κάνα παιχνίδι στο κινητό σου. Μπορεί να έχεις και συνάντηση με κάποιο γιατρό ή να πας για εξετάσεις. Κάτι από αυτά ενδιαφέρει λίγο περισσότερο τον έγκλειστο. Τις εξετάσεις αίματος τσεκάρουν τα επίπεδα των φαρμάκων για να μην κοροϊδεύεις, και π.χ. φτύνεις κρυφά τα φάρμακα. Έρχεται το μεσημέρι με ώρες συγκεκριμένες για φαϊ που είναι σχεδόν υποχρεωτικό. Και κάπου εκεί και το επισκεπτήριο για τους γνωστούς μας. Κι όταν τελειώσουν αυτά ξανά στο σαλόνι μόνος ή με κάποιον που πέτυχες εκεί για να δεις τηλεόραση ή να χαζέψεις με κάτι δικό σου. Βρίσκεις κάποιες φορές κανέναν για να κουβεντιάζεις, αλλά είναι δύσκολο να πετύχεις άτομα με παρόμοια ενδιαφέροντα. Συχνά εκεί είναι αρκετοί ηλικιωμένοι και δεν είναι εύκολο να πεις πολλά μαζί τους. Όπως επίσης και αρκετά παράξενα άτομα. Μετά τα ίδια. Το απογευματινό επισκεπτήριο. Για να δεις κανέναν δικό σου. Κι αργότερα το βραδινό φαγητό. Οι ώρες των φαρμάκων είναι τρεις φορές τη μέρα μετά από τα φαγητά. Και ο ύπνος είναι συγκεκριμένες ώρες. Αν αποκλίνεις αρκετά μπορεί να σε αναγκάσουν να πάρεις φάρμακα.
Θα θυμηθώ τώρα τον εαυτό μου κάπου στο σαλόνι και θα προσπαθήσω να ζωντανέψω τα γεγονότα. Κοιτάω δίπλα μου τα παράθυρα σφαλισμένα κι αυτά με κάγκελα μάλλον για το ενδεχόμενο αυτοκτονίας. Χαμένοι γύρω μου οι περισσότεροι στον δικό τους κόσμο. Κι ανάμεσα, λίγες παρέες δύο ατόμων να κουβεντιάζουν. Και πιο μακριά μια τηλεόραση να παίζει μάλλον σιγανά. Και βλέπω φευγαλέα στον διάδρομο να περνούν νοσοκόμες σε κάποιο καθήκον. Για μένα η άρνηση των φαρμάκων και της υπακοής ήταν κάτι προφανές. Όμως λόγω των μεγάλων συνεπειών συμμορφωνόμουν τις περισσότερες φορές. Κάποτε προσπάθησα να εξαπατήσω τους νοσοκόμους αποσπώντας τους την προσοχή με τον λόγο για να μην καταπιώ τα χάπια. Τα οποία έφτυνα σαν κάποιος μάγκας μετά την τουαλέτα. Όμως σε λίγες μέρες με κατάλαβαν από τα επίπεδα των φαρμάκων στις εξετάσεις αίματος και αναγκάστηκα έτσι να πάρω τα φάρμακα. Κι έρχονται τώρα οι αναμνήσεις απ’ τα σημαντικά. Κι εννοώ την απόδραση. Μέσα στα συνηθισμένα τις κλινικής, γιατί είχα κι άλλες τέτοιες εμπειρίες, παρατήρησα κάτι παράξενο. Ήταν μια γυναίκα, ψυχασθενής κι αυτή, που την έλεγαν Λία κάπου σαρανταπέντε-πενήντα χρόνων με ήρεμα χαρακτηριστικά, αλλά με πρωτόγνωρη συμπεριφορά. Είχε δικαίωμα άδειας από το νοσοκομείο είτε για λίγες ώρες είτε για αρκετές ημέρες. Και συνδιαλεγόταν με τους γιατρούς και τους νοσοκόμους πολύ συχνά. Λόγω της μεγάλης υπακοής και συνεργασίας κέρδισε πολλά δικαιώματα. Ήταν γνωστή σ’ αυτούς από προηγούμενες εισαγωγές της στο νοσοκομείο. Περίπτωση μη συνεργασίας της Λίας με γιατρούς δεν υπήρχε ποτέ. Μου έκανε σοβαρή εντύπωση από την πρώτη στιγμή και μια παράξενη διαίσθηση με έκανε να την πλησιάσω. Γίναμε πολύ σύντομα φίλοι, αλλά όχι αυτό που θα περίμενε. Κάπως κατάλαβα να μην αντιτείνω σχεδόν τίποτα στην Λία. Συζητούσαμε και για διάφορα θέματα, αλλά ότι σημαντικό κι αν έλεγε ή όποια προτροπή κι αν έκανε την ακολουθούσα. Αρχίσαμε να κατεβαίνουμε μαζί στο κυλικείο στην ώρα της άδειας. Περνούσαμε αρκετή ώρα μαζί. Έμαθα για το παρελθόν της, τις προηγούμενες φορές που ήταν εκεί και τις λεπτομέρειες της σχέσης της με τους γιατρούς. Ώσπου κάποια μέρα μια συγκυρία ξεκίνησε τα γεγονότα. Είχα μια ασήμαντη δερματοπάθεια από παλιά που σπάνια ξαναεμφανιζόταν. Και τότε την αντιμετώπιζα εύκολα με κάποια συγκεκριμένη αλοιφή. Κι αυτή τη φορά τα ίδια. Άρχισαν κάποιες ενοχλήσεις στο χέρι, αλλά δεν έτυχε να υπάρχει η συγκεκριμένη αλοιφή στην κλινική. Πέρασε η μέρα χωρίς να κάνω τίποτε γι’ αυτό. Είπαν ότι θα την έφερναν μάλλον την επόμενη μέρα. Και την επόμενη μέρα όμως τα ίδια. Δεν την είχαν. Ούτε μπόρεσε κάποιος να την φέρει, γιατί κάποια άτομα είχαν άδεια. Εγώ μίλησα αρκετές φορές γι’ αυτό με την Λία. Ώσπου ήρθε το απόγευμα και μας βρήκε να συζητάμε και εγώ να ασχολούμαι με το χέρι μου. Έλα, είπε η Λία, να πάμε μαζί στους νοσοκόμους και την ακολούθησα. Μίλησε η ίδια στο νοσοκόμο της εφημερίας και του εξέθεσε το πρόβλημα. Δεν μπορεί, έλεγε, να μην ασχολείστε εσείς με ένα τέτοιο πρόβλημα. Θα έπρεπε να κατέβετε κάτω και να πάτε ακριβώς έξω από το νοσοκομείο, που είναι το φαρμακείο, για να αγοράσετε την αλοιφή. Μα δεν γίνεται, αντέτεινε ο νοσοκόμος, γιατί είμαι μόνος μου στην βάρδια. Δεν της μιλούσε άσχημα, όμως, γιατί την ήξερε και δεν είχε κανένα θέμα μαζί της. Το παιδί, είπε η Λία, είναι δικός μου φίλος. Θέλω να το προσέξετε. Εντάξει, είπε ο νοσοκόμος, θα προσπαθήσουμε αύριο να πάρουμε την αλοιφή. Όμως η φίλη μου συνέχισε και επέμενε. Θα κάνουμε κάτι, σχεδόν μονολογούσε. Και ξαφνικά της ήρθε η σκέψη. Θα κατέβουμε μαζί, είπε, να πάρουμε την αλοιφή, είπε, με ευθύνη δική μου. Και αερολογούσε. Δεν γίνεται, δεν γίνεται, έλεγε, να μην εμπιστευτείτε εμάς και τον Στέφανο. Είναι δικός μου φίλος και είναι το πιο ήσυχο παιδί. Έλεγε κι άλλα, που δεν θυμάμαι, για να σιγουρευτεί ο νοσοκόμος. Τους είχα αφήσει να μιλάνε κι εγώ λιγομίλητος, σχεδόν άφωνα. Τον έπεισε χωρίς μεγάλες δυσκολίες. Είχαμε τώρα την άδεια.
Και με πήρε από το χέρι για να κατέβουμε. Είχα πριν ακόμα πάμε στον νοσοκόμο ψιλοκαταλάβει τι θα γινόταν και πρόλαβα να πάρω κάποια σημαντικά πράγματα στην τσέπη μου. Ήμουν αρκετά ψύχραιμος για να κινηθώ σωστά. Πήραμε το ασανσέρ του ορόφου για να κατέβουμε. Μέσα μαζί με την Λία μίλαγα λίγο κι άκουγα τάχα προσηλωμένος κάθε τι για να έχω τον έλεγχο. Φτάσαμε τώρα στο ισόγειο και αρχίσαμε να περπατάμε. Βγήκαμε από την πόρτα του κτιρίου και βρεθήκαμε στο δρομάκι που είναι μπροστά, αλλά μέσα στα όρια του νοσοκομείου. Κοίταξα γύρω μου φευγαλέα. Ήξερα ότι θα έφευγα. Περπατούσαμε μέχρι την έξοδο του νοσοκομείου. Εκεί είναι οι φρουροί. Πρέπει να αναφέρω ότι οι φρουροί στην έξοδο είναι οι ίδιοι με αυτούς της ψυχιατρικής κλινικής στον ένατο όροφο. Γιατί μόνον οι ψυχασθενείς δεν έχουν δικαίωμα εξόδου. Απλώς οι φρουροί αλλάζουν βάρδιες στην κλινική και στην έξοδο. Έτσι, αν κάποιος ψυχασθενείς επιχειρήσει, τον γνωρίζουν και η αντίδραση είναι άμεση, οπότε δεν μπορείς να φύγεις. Με την Λία μαζί ήμασταν τώρα στους φρουρούς. Ρώτησε τα καθιερωμένα ο φρουρός, ποιοι είστε και τι θέλετε; δεν μιλούσα, άφησα την Λία να αναλάβει. Εξήγησε τι θέλαμε, να πάμε στο φαρμακείο για την αλοιφή. Και ζήτησε να επικοινωνήσουν με την κλινική για επιβεβαίωση. Πάντως, την Λία την ήξεραν κι εδώ, οι φρουροί. Η σχέση της με το προσωπικό του νοσοκομείου ήταν πολύ σοβαρή. Όπως και να ‘χει, ο νοσοκόμος της κλινικής, έδωσε από το τηλέφωνο το οκέι και βγαίναμε τώρα από την έξοδο. Απέναντι στα λίγα μέτρα βρίσκεται το φαρμακείο.
Εδώ θα σταματήσω για λίγο την αφήγηση. Και θα έρθουν οι συνειρμοί. Όποιος και να βρεθεί εδώ, θα σκεφτείς πρέπει να πράξει γρήγορα. Κάθε λογικός έτσι θα έκανε. Η απόσταση από το φαρμακείο, καθώς και ο χώρος που θα κινηθεί σε σχέση με τους φρουρούς είναι περιορισμένα και δεν αφήνουν πολλά περιθώρια επιλογών. Μια σύντομη σκέψη μπορεί να έρθει στο μυαλό σου. Να απομακρυνθείς όσο γίνεται από τους φρουρούς προς την κατεύθυνση του φαρμακείου, να έχεις κάποιον έλεγχο, αν σε βλέπουν και τι γίνεται γύρω σου, να μιλάς κάπως κανονικά στην Λία και ξαφνικά να αρχίσεις να τρέχεις ή κάπως γρήγορα να φύγεις. Στην χειρότερη να σκεφτείς κάποιο ταξί. Δεν βλέπω καλύτερη λύση. Όμως εγώ τίποτα. Συνέχισα να είμαι ήρεμος και να μιλάω λίγο με την Λία. Περπατούσαμε αργά προς το φαρμακείο. Καμία παράξενη σκέψη, καμία παράξενη κίνηση. Έπρεπε έστω και τώρα πριν μπούμε στο φαρμακείο να δώσω κάποια λύση. Όμως και πάλι τίποτα. Χωρίς να ανησυχώ συνέχισα και μπήκαμε μαζί στο φαρμακείο. Πρόσεχα όμως πολύ κάθε μου κίνηση και φτάσαμε στον φαρμακοποιό. Του είπαμε τι θέλαμε και μας έφερε την αλοιφή. Και εγώ τότε με αλλόκοτη ψυχραιμία ή και αλαζονεία ζήτησα ήρεμα από τον φαρμακοποιό να μου εξηγήσει τον τρόπο χρήσης της αλοιφής. Όλα εντάξει. Μας εξήγησε και πήραμε την αλοιφή. Γυρίσαμε προς την έξοδο. Καθώς περπατούσαμε κανόνισα αμέσως να βρίσκομαι λίγο πίσω από την Λία, για να έχω τον έλεγχο. Μέχρι την έξοδο του φαρμακείου είπαμε λίγες συνηθισμένες κουβέντες. Ανοίξαμε την πόρτα και βγήκαμε. Έκανα τότε το βήμα μου πολύ αργό, για να την αναγκάσω να με περιμένει. Κι ενώ περπατούσα έτσι αργά ξαφνικά άρχισα να λέω κάτι παράξενα. Για την γνωριμία μας, την εκτίμησή μου και πιο πολύ πως περάσαμε καλά σ’ αυτήν την σημερινή μας συνάντηση! Είχα πάρει και ύφος κατάλληλο, θεατρικό, σαν να ήμασταν κάποιοι φίλοι παλιοί, που συναντηθήκαμε σε ραντεβού για κάποιο σινεμά. Είχε κοντοσταματήσει τότε και μου μιλούσε σαν για να καταλάβει τι εννοώ. Οι κινήσεις μου κι ο λόγος σαν σε ταινία. Συνέχισα να λέω τα ίδια για την συνάντησή μας μ’ έναν τρόπο φυσικό και ήταν τώρα η ώρα για να την αποχαιρετήσω. Είπα δυο κουβέντες σχετικές που δεν θυμάμαι. Κι ύστερα ψύχραιμα άντε γεια τώρα είπα και γύρισα προς την διπλανή κατεύθυνση περπατώντας κανονικά και κοιτώντας ταυτόχρονα την Λία και τους φρουρούς. Είχε μείνει για κάμποση ώρα άφωνη και με κοίταγε. Άρχισα μετά να επιταχύνω, σχεδόν να τρέχω, και έστριψα σε διπλανό τετράγωνο. Είχα φύγει. Πήγα αν θυμάμαι στο πάρκο της Ναυαρίνου και συνέχισα τις παλιές μου ασχολίες.
Σημείωση από τον συγγραφέα
Σ’ αυτές τις λίγες γραμμές θα πω κάποια πράγματα για ‘μένα. Θα ήθελα να ξέρετε για την σχέση μου με τα ψυχιατρεία και την κατάστασή μου.
Τα προβλήματά μου ξεκίνησαν στα είκοσι, αλλά ήταν πολύ μέτριας έντασης. Σε βαθμό που συνέχισα να ζω σχεδόν κανονικά. Ώσπου στα εικοσιοχτώ περίπου, έπαθα σοβαρά νευρολογικά προβλήματα με ακούσιες κινήσεις και άκουσα για πρώτη φορά φωνές στον εγκέφαλο. Οι γιατροί εκτός των νευρολογικών προβλημάτων, διέγνωσαν ότι συνυπάρχουν και ψυχολογικά. Δεν κατάφεραν όμως να αντιμετωπίσουν τίποτε απ’ όλα και σύντομα σε συνεργασία με την οικογένεια κατέφυγαν σε απεγνωσμένες ενέργειες να τα αποδώσουν σχεδόν όλα σε ψυχιατρική βάση και να με οδηγήσουν σε εξαναγκαστική μακροχρόνια θεραπεία. Γι’ αυτό και έχω υποστεί δέκα εγκλεισμούς. Η άρνησή μου ήταν από τα πρώτα στάδια σχεδον καθολική. Δεν αποδέχτηκα ποτέ την στάμπα του ψυχασθενούς. Αλλά κυρίως έθεσα στοπ σε κάθε προσπάθεια του περιβάλλοντός μου να με κάνουν εξαρτημένο μόνιμα από την χημεία και τα φάρμακα. Διέκοψα τις σοβαρές σχέσεις με την οικογένεια και το στενό περιβάλλον και συνέχισα να ζω μόνος μου και σε σχέση με φίλους. Όμοια ήταν και η αντίδρασή μου τους εγκλεισμούς. Προσπάθησα να μειώσω όσο το δυνατόν τους χρόνους νοσηλείας, με ψεύτικες συνεργασίες και σε κάποιες περιπτώσεις έκανα απόδραση.
Οι αποδράσεις μου είναι συνολικά πέντε παρόμοιου ενδιαφέροντος με αυτήν που περιέγραψα. Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα χειροτέρεψαν, επειδή εδώ και τρία χρόνια έπαθα σοβαρά προβλήματα και στο αριστερό μάτι, όπου ίσως καταφύγω σε δύσκολη εγχείρηση. Αναπόφευκτα αυτό έχει και οικονομικές συνέπειες. Έτσι τα κείμενά μου εκτός από το ενδιαφέρον μου να γράψω έχουν κι ένα χαρακτήρα ενίσχυσης. Ίσως κάποιοι αναγνώστες θελήσουν να επικοινωνήσουν μαζί μου, είτε για λόγους περιέργειας, είτε για λόγους ενδιαφέροντος. Γι’ αυτό, θα αναφέρω εδώ ένα e-mail: [email protected]. Εξαιτίας του σοβαρού προβλήματός μου στα μάτια θα τολμήσω εδώ να ζητήσω κάποια εθελοντική βοήθεια και να αναφέρω για όσους το θελήσουν έναν αριθμό λογαριασμού στην Τράπεζα Πειραιώς.
IBAN: GR38 0171 0030 0060 0301 0125 961
Ελπίζω για εσάς να καταφέρω μετά από κάποιο διάστημα να αφηγηθώ και άλλες αποδράσεις όπως και κάποια άλλα γεγονότα. Θα σας αποχαιρετήσω εδώ και νομίζω πως με την ιστορία μου περάσατε λίγη ευχάριστη ώρα.